Geen producten in de winkelwagen.
IJzer
IJzer is een mineraal dat onder andere belangrijk is voor de vorming van hemoglobine, onderdeel van rode bloedcellen. Rode bloedcellen vervoeren zuurstof van de longen naar de weefsels. Zuurstof is nodig voor de verbranding van voedingsstoffen in de weefsels. Hierbij komt energie vrij. Daarnaast ondersteunt ijzer het immuunsysteem en draagt het bij aan onze energievoorziening. Er zijn verschillende soorten ijzer: heemijzer en non-heemijzer.
Waar zit ijzer in?
IJzer komt in eten voor in 2 vormen: als heemijzer en als non-heemijzer. Heemijzer zit alleen in dierlijke producten zoals vlees, vis en kip. In rund- of lamsvlees zit meer ijzer dan in varkensvlees of kip. Non-heemijzer zit zowel in dierlijke producten als in plantaardige voedingsmiddelen, zoals brood en volkorenproducten, peulvruchten, noten en donkergroene groenten zoals spinazie, postelein, paksoi, andijvie en snijbiet. Ei en vleesvervangers bevatten alleen non-heemijzer.
Welke factoren beïnvloeden de opname van ijzer?
De opname van ijzer wordt beïnvloed door verschillende fysiologische en voedingsfactoren.
De fysiologische factoren (levensfactoren) die invloed hebben op de opname van heem- en non-heem-ijzer zijn de ijzervoorraad in het lichaam en de ijzerbehoefte. Wanneer de lichaamsvoorraad laag is, wordt er meer ijzer opgenomen. De ijzerbehoefte is onder andere afhankelijk van de leeftijd, het geslacht en de ijzerstatus. Bij een hogere behoefte wordt meer ijzer opgenomen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij kinderen jonger dan 3 jaar. Andere groepen met een hogere behoefte en dus een hogere opname zijn jongvolwassen meisjes, menstruerende vrouwen en zwangere vrouwen. De aanwezigheid van bloedarmoede zorgt ook voor een hogere opname van ijzer.
Verschillende factoren in de voeding hebben invloed op de opname van heem- en non-heemijzer. Koffie en thee verlagen de opname van zowel heemijzer als non-heemijzer. Ook van calcium wordt gezegd dat het de ijzeropname remt. Dit gebeurt echter alleen als er heel veel calcium in een maaltijd zit. In de dagelijkse praktijk komt dit nauwelijks voor. Vlees, vis en vitamine C verhogen de opname van non-heemijzer. Heem-ijzer wordt beter door ons lichaam opgenomen dan non-heemijzer.
Hoeveel ijzer heb ik nodig?
Vrouwen hebben meer ijzer nodig dan mannen door het verlies van ijzer bij de menstruatie. Ook hebben vrouwen gedurende de zwangerschap meer ijzer nodig voor de vorming van de placenta en de ontwikkeling van het kind. De aanbevolen hoeveelheid voor volwassen mannen is vastgesteld op 11 mg, voor volwassen vrouwen op 16 mg voor de menopauze en 11 mg na de menopauze.
Wat is veilig?
De Gezondheidsraad heeft de maximaal veilige dosis voor ijzer vastgesteld op 50 - 75 mg ijzer/dag. Dit komt overeen met 2,5-3,5 kilo biefstuk. Bij de veilige dosis gaat het om een gemiddelde waarde, waarbij een ruime marge is genomen.
Wat zijn de gevolgen van een teveel aan ijzer?
Een te hoog ijzergehalte in het lichaam kan leiden tot chronische vermoeidheid of beschadiging van organen zoals de lever, de darmen en het hart.
Wat zijn de gevolgen van een tekort aan ijzer?
Bij een tekort aan ijzer kunnen klachten als duizeligheid en een verminderd concentratievermogen optreden. Een duidelijk tekort aan ijzer leidt tot bloedarmoede (anemie).
